Guarana

Guarana – Kiedyś najlepszym sposobem na poranną senność i brak energii była dla nas kawa. Obecnie coraz częściej sięgamy po jej substytuty, w tym różnego rodzaju preparaty oraz napoje zawierające guaranę. Dla nas guarana może być nowością, nie jest ona jednak niczym nowym dla Indian. Guarana (łac. Paullinia cupana) to nazwa krzewu rosnącego w Wenezueli i północnej Brazylii. Jej nazwa pochodzi od plemienia indiańskiego Guarani żyjącego w Ameryce Północnej. W kulturze Indian z plemienia Guarani i Tupi guarana uważana była za roślinę magiczną – używano ją między innymi jako lekarstwo na problemy jelitowe i sposób na poprawę sił witalnych. 

Główną substancją aktywną nasion guarany jest guaranina działająca na organizm tak samo jak kofeina. Niektóre źródła podają, że guaranina i kofeina to ten sam związek – warto wiedzieć, że tak nie jest. Choć obydwie mają bardzo podobne właściwości, to jednak różnią się budową chemiczną (kofeina to dla chemika trimetyloksantyna, natomiast guaranina – tetrametyloksantyna). Guarana zawiera też kofeinę, z tym, że w porównaniu z guaraniną są to ilości istotnie mniejsze. Wśród substancji aktywnych guarany wymienia się również adeninę, cholinę, katechinę, hypoksantynę, saponiny, teofilinę, teobrominę, skrobię oraz olejki eteryczne. Składniki zawarte w nasionach owoców guarany (tu głównie guaranina i kofeina) tworzą unikalną kompozycje, która działa stymulująco na układ nerwowy, zwiększa czujność psychiczną, ułatwia zapamiętywanie, poprawia nastrój, oddala zmęczenie, zwiększa odporność oraz wytrzymałość fizyczną, wywołuje efekt termogeniczny, ma właściwości antyoksydacyjne, antyagregacyjne (hamuje tworzenie się tromboksanu powodującego „zlepianie się” płytek krwi i powstawaniu skrzepów zatykających tętnice), moczopędne i afrodyzjakalne. Działanie pobudzające guarany jest porównywalne z innymi napojami zawierającymi kofeinę, tj. kawa, herbata czy kakao. W porównaniu z nimi działanie guarany jest bardziej długofalowe – efekty utrzymują się do 6 godzin od spożycia. Guarana wydaje się być o wiele bezpieczniejsza – nie powoduje uzależnienia, nie zawiera również substancji niepożądanych. 

Preparaty guarany wspomagające odchudzanie mają z jednej strony hamować uczucie głodu, a z drugiej poprawiać metabolizm dzięki zwiększeniu wydatków energetycznych. Hamowanie uczucia głodu jest wynikiem podwyższenia temperatury ciała oraz zwolnienia tempa opróżniania żołądka (im dłużej mamy wypełniony żołądek, tym dłużej czujemy się syci), z kolei zwiększenie wydatków energetycznych wiąże się ze stymulacją układu nerwowego i w konsekwencji wzrostem termogenezy – uwalniania ciepła przez organizm. Jeśli chodzi o odchudzanie to najefektywniejsze jest stosowanie guarany z innymi ziołami. Bardzo dobre efekty daje połączenie guarany i zielonej herbaty. Czasopismo Journal of Human Nutrition and Dietetics w 2001 roku opublikowało badania, w których pokazano, że stosowanie podczas odchudzania suplementu herbaty yerba mate, guarany i ziela damiana spowodowało w porównaniu z grupą kontrolną kilkukrotnie większy ubytek masy ciała. 

Ze względu na swoje właściwości guarana nie powinna być stosowana przez kobiety w ciąży oraz karmiące, osoby z cukrzycą, nadciśnieniem, arytmią serca czy indywidualną nietolerancją na składniki w niej zawarte.